Zaterdag 9 en zondag 10 september zijn er – zoals in vorige jaren – weer heel veel monumenten en locaties voor ‘levend erfgoed’ geopend. Op deze site presenteren de Vrienden van de Bakenes een ruime selectie van de monumenten in de Bakenes en directe omgeving.
Hofje De Bakenesserkamer is het oudste hofje in Nederland. Het was bedoeld voor alleenstaande vrouwen. Beide dagen is de poppenkastvoorstelling ‘De schat van Dirck van Bakenes’ te zien, gespeeld door Anneke van de Wal. Zaterdag: om 12, 14, en 16.00 uur. Zondag: 13, 15 en 16.00 uur (kaarten gratis afhalen bij de VVV op de Grote Markt (op=op).
Bakenessergracht 64-68 – Zaterdag van 10 tot 17 uur. Zondag 12 tot 17 uur.
De Waalse Kerk, oorspronkelijk bekend als de Begijnenkerk, dateert uit ongeveer 1270. Het is het oudste en nog (deels) bestaande kerkgebouw in Haarlem. Bij de stadsbrand in 1347 heeft de kerk grote schade opgelopen, maar de kerk werd al in 1348 hersteld. De toren is in 1398 gebouwd. In 1590 schonk het gemeentebestuur de kerk aan de protestantse Église Wallone.
Begijnhof 28 – Zaterdag en zondag van 12 tot 17 uur.
De Koepelgevangenis, door Haarlemmers ook wel de Koepel genoemd, is de voormalige stadsgevangenis. Het totaal verbouwde gebouw is op beide dagen geopend van 09.00 tot 21.00 uur.
Koepelplein 1
Het Korenlint vormt al sinds 2001 een goed huwelijk met de Open Monumentendagen. In vele monumenten klinken de koren die aan het Korenlint meedoen. Er zijn zoveel koren die optreden (voor het eerst na de Corona-tijd) dat het ondoenlijk is om alle uitvoeringen, onder andere in ‘onze’ Bakenesserkerk, te noemen dat we graag verwijzen naar het programma op de website van het Korenlint.
De Hoofdwacht is één van de oudste gebouwen van de stad en tot 1350 het stadhuis van Haarlem. Daarna was het in gebruik als woonhuis tot 1755, waarna het gebruikt werd als hoofdwacht van de stedelijke schutterij. In de zijgevel is nog metselwerk uit de 13e eeuw te zien. Er is een kleine boekenmarkt met boeken over Haarlem.
Grote Markt 17 – Zaterdag van 10 tot 17 uur. Zondag van 11 to 17 uur.
De oorsprong van de cacao- en chocoladefabriek Droste Cacao is gelegen in de Grote Houtstraat. Hier begon Gerard Droste in 1863 een koek- en banketbakkerij. In 1890 werd in de kelder van het pand een chocoladefabriek gestart. Dat verliep zo voorspoedig dat na een jaar de productie al werd verplaatst naar het Spaarne.
Max Euweplein 1-41 – Zondag van 12 – 18 uur (max 30 pers. per half uur).
De Vleeshal dateert uit de 17e eeuw en werd gebruikt voor het verhandelen van vlees. Het Vishuisje is gebouwd rond 1600. Het huisje werd eerst bewoond door de marktmeester van de vismarkt, later in gebruik als koffiehuis voor Zandvoortse visvrouwen.
Grote Markt 16 – Zondag van 11 – 17 uur
De Janskerk behoorde tot het klooster van de Johannieters en werd in 1316 gesticht. Nog altijd zijn er sporen te vinden van de Jansheren, zoals een 16e eeuwse koorbank. Vanaf 1936 doet de kerk dienst als gemeentearchief, tegenwoordig bekend als het Noord-Hollands Archief. Op dit moment zijn er verschillende tentoonstellingen, zoals ‘De vele gezichten van Vrouwen in het Verzet’.
Jansstraat 40 – Zaterdag en zondag van 10 tot 16 uur.
Niet te missen aan het Spaarne is De Waag, rond 1598 gebouwd onder leiding van stadarchitect Lieven de Key. Tot 1915 was het de plek waar goederen werden gewogen en verkocht. Op de verdieping waren lange tijd gildekamers. Twee gevels van het gebouw in renaissancestijl, opgetrokken uit Belgisch kalksteen met rondboog- en kruisvensters, zijn bijna identiek.
Spaarne 30rood – Zaterdag van 10 – 17 uur. Zondag 12 – 17 uur.
Boven de trap van het Gerechtsgebouw staat Justitia. Het is gebouwd in 1889-1890 naar ontwerp van architect W.C. Metzelaer in de stijl van de neorenaissance. Achter de 19e eeuwse voorgevel gaat nu een modern complex schuil. Bezoek een zitting (voorstelling), maak een selfie in toga of volg een kinderfotospeurtocht.
Jansstraat 81 – Zaterdag van 12 – 17 uur.
Op de hoek van de Bakenessergracht en de Zakstraat staat een reeks monumentale lijstgevels uit de 17e, 18e en 19e eeuw. In een van de panden, op nummer 13, is Het Gouden Rozenkruis gesticht. Het onderkomen is in de loop der jaren uitgebreid langs de Bakenessergracht 1-15 en Zakstraat 2-12 met onder andere tempels, een informatiecentrum, uitgeverij en boekwinkel.
Bakenessergracht 1 – Zaterdag van 10 – 12 uur en van 13 – 15 uur.
De Grote of St.-Bavokerk werd gebouwd tussen 1370 en 1540 op de plaats van een in de 14e eeuw afgebrande, kleinere kerk. De kerk wordt wel ‘Jan met de hoge schouders’ genoemd; de toren is aan de kleine kant in verhouding tot het kerkgebouw. Torenrondleidingen (reserveren via bavovrienden.nl), marktkraampjes en muzikale optredens.
Grote Markt 22 – Zaterdag van 10 tot 17 uur. Zondag 12 tot 17 uur.
In 1794 gaf Cornelia Catharina Hodshon de Amsterdamse stadsbouwmeester Abraham van der Hart de opdracht om voor haar een woonhuis aan het Spaarne te bouwen. Het Hodson Huis is uitgevoerd in neoclassicistische stijl. Voor het interieur werden kosten nog moeite gespaard. Het is uniek dat het geheel vrijwel ongeschonden bewaard is gebleven.
Spaarne 17 – Zaterdag van 11 tot 17 uur. Zondag 12 tot 17 uur.
Het Hofje van Noblet is gesticht in 1760 door Leonard Noblet. De twintig woningen van het hofje zijn gebouwd in de tuin van het woonhuis ‘Haerlem en Spaargesigt’, eigendom van de familie Noblet. De regentenkamer in het hoofdgebouw heeft nog het originele goudleerbehang op de wanden zitten. In 2022 en 2023 is het hofje grondig gerestaureerd.
Nieuwe Gracht 2 – Zaterdag van 10 tot 17 uur.
De St. Josephkerk is in 1843 in gebruik genomen als opvolger van een schuilkerk. De zogeheten waterstaatskerk is gebouwd in neoclassicistische stijl en beschikt over prachtige glas-in- lood ramen, schilderingen en beelden en een karakteristiek hoogaltaar. De Josephkerk was kathedraal van het bisdom Haarlem tot de nieuwe St. Bavokathedraal in 1898 werd ingewijd.
Jansstraat 43 – Zaterdag en zondag van 13 tot 17 uur.
Het Teylers Museum is het eerste en oudste museum van Nederland. Het museum dankt haar collectie aan de rijke bankier en zijdehandelaar Pieter Teyler (1702-1778). Sinds eind 2021 is Teylers woonhuis ook geopend voor publiek. Tijdens de Open Monumentendagen zijn ook ruimtes te bezichtigen die normaal gesloten zijn, zoals de historische bibliotheek.
Spaarne 16 – Zaterdag en zondag van 10 tot 17 uur.
In totaal zijn 61 monumenten in Haarlem en omgeving geopend in het weekend van 9 en/of 10 september. Kijk voor het totale overzicht op de website van de Open Monumentendagen.